در طب سنتی، قند خون بالا نه صرفاً یک اختلال فیزیولوژیک، بلکه نشانه‌ای از عدم تعادل در کل سیستم بدن تلقی می‌شود. این دیدگاه، بر پایه دو مفهوم کلیدی مزاج و عوامل مؤثر استوار است.

مزاج‌ها و قند خون:

در طب سنتی، چهار مزاج اصلی (گرم و خشک، گرم و تر، سرد و خشک، سرد و تر) وجود دارد که هر فرد با توجه به ویژگی‌های جسمی و روانی خود، دارای مزاج خاصی است. مزاج، تعیین‌کننده نوع عملکرد بدن و واکنش آن به عوامل مختلف است.

• مزاج گرم و خشک (صفراوی): افراد با این مزاج، مستعد افزایش قند خون به دلیل غلبه حرارت و خشکی هستند.
• مزاج گرم و تر (دموی): افراد با این مزاج، ممکن است به دلیل غلبه خون و رطوبت، دچار افزایش قند خون شوند.
• مزاج سرد و خشک (سوداوی): افراد با این مزاج، ممکن است به دلیل غلبه سودا و خشکی، دچار اختلال در عملکرد پانکراس و افزایش قند خون شوند.
• مزاج سرد و تر (بلغمی): افراد با این مزاج، مستعد افزایش قند خون به دلیل غلبه بلغم و رطوبت هستند.

عوامل مؤثر در افزایش قند خون از دیدگاه طب سنتی

علاوه بر مزاج، عوامل دیگری نیز در افزایش قند خون نقش دارند، از جمله:

• تغذیه نامناسب: مصرف غذاهای پرکالری، شیرین، چرب و فرآوری شده، می‌تواند منجر به افزایش قند خون شود.
• کم‌تحرکی: عدم فعالیت بدنی کافی، باعث کاهش حساسیت به انسولین و افزایش قند خون می‌شود.
• استرس: استرس مزمن، باعث افزایش ترشح هورمون کورتیزول می‌شود که می‌تواند منجر به افزایش قند خون شود.
• اختلالات خواب: کمبود خواب، باعث اختلال در ترشح هورمون‌های تنظیم‌کننده قند خون می‌شود.
• مشکلات گوارشی: مشکلات گوارشی، مانند یبوست، می‌توانند منجر به تجمع سموم در بدن و افزایش قند خون شوند.

اهمیت کنترل قند خون در طب سنتی

در طب سنتی، کنترل قند خون، نقش مهمی در حفظ سلامت عمومی بدن و پیشگیری از بروز بیماری‌های مزمن دارد. قند خون بالا، می‌تواند منجر به بروز عوارض مختلفی، مانند آسیب به عروق خونی، اعصاب، کلیه‌ها و چشم‌ها شود. طب سنتی، راهکارهای مختلفی برای کنترل قند خون ارائه می‌دهد، از جمله:

• اصلاح تغذیه: با توجه به مزاج فردی، رژیم غذایی مناسب تجویز می‌شود.
• استفاده از گیاهان دارویی: گیاهان دارویی با خواص تنظیم‌کننده قند خون، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• اصلاح سبک زندگی: خواب کافی، ورزش منظم و کاهش استرس، از جمله راهکارهای اصلاح سبک زندگی هستند.
• روش‌های درمانی سنتی: حجامت، زالو درمانی و ماساژ، می‌توانند به بهبود تعادل مزاجی و کنترل قند خون کمک کنند.

با توجه به دیدگاه جامع طب سنتی، کنترل قند خون، نیازمند توجه به تعادل مزاجی و اصلاح سبک زندگی است.